YENİDOĞAN İLE İLGİLİ İPUÇLARI:

DOĞRULAR ? YANLIŞLAR? / NORMALLER? ANORMALLER?

- ANNE SÜTÜ YA DA YETERSİZLİĞİNDE FORMULA MAMA İLK 6 AY BOYUNCA TEK, İLK BİR SENE BOYUNCA TEMEL BESLENME KAYNAĞI OLMALIDIR.

- BEBEK BESLENMESİNDE BEBEĞİN MESAJLARINA VE İHTİYAÇLARINA UYGUN BESLENME DÜZENİ ESASTIR.

- BEBEĞİNİZ BİR GÜNDE 8-12 KEZ OLACAK ŞEKİLDE, HER 2-3 SAATTE BİR, HER MEME İÇİN 15-30 DK EMZİRİLMELİDİR.

- İLK AY BOYUNCA GECE-GÜNDÜZ BESLENECEKTİR. BÜTÜN GECE EMMEDEN UYUYORSA SORUN OLABİLİR.

- BESLENMEDEN SONRA YEDİKLERİNİN ÇOĞUNU / TAMAMINI KUSMASI, YUMUŞAK YA DA ÇOK SULU GÜNDE 8'DEN FAZLA DIŞKILAMASI ÇOK FAZLA BESLENMEYİ DÜŞÜNDÜRÜR.(ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN BEBEKLERDE GÜNDE 6-8 KEZ, ALTIN SARISI RENKLİ YUMUŞAK KAKA NORMALDİR.)

- BESLENMENİN 10 DAKİKA VEYA DAHA KISA SÜRMESİ, GÜNDE 4 DEFADAN AZ ALT ISLATMA VE KAKA YAPMASI , GECE BOYU UYUMASI, BESLENMEDEN HEMEN SONRA AÇ GÖRÜNMESİ VE EMECEK BİR ŞEYLER ARAMASI AZ VE YETERSİZ BESLENMEYİ DÜŞÜNDÜRÜR.

- ÇOCUĞUN BESLENME DÜZENİNİN , BÜYÜMESİNİNİN YETERLİLİĞİNDEN EMİN OLMANIN EN İYİ YOLU ÇOCUK DOKTORUNUN ÖNERDİĞİ ARALIKLARDA KONTROLLERİNİN YAPILMASIDIR.

- MAVİ BEBEK: Bebeklerin ellerinde ve ayaklarında hafif mavilik olabilir, üşümeye bağlı olursa ısıtılınca pembeleşir ve sorun oluşturmaz. Fakat nefes almada zorluk ve beslenme güçlüğü ile beraber ciltte farkedilen sürekli mavi renklilik kalp ve akciğer kaynaklı hastalığı düşündürür ve acil çocuk doktoru kontrolü gerektirir.

- ÖKSÜRÜK: Anne sütünün hızlı ve güçlü akışı sonrası bebek çok hızlı emdiğinde görülebilen normal reflekstir. Beslenme sırasında düzenli emmeyi bozacak sıklıkta tekrarlaması, halsizlik ve ateş yüksekliğinin eşlik etmesi hastalık belirtisidir, çocuk doktoru başvusu gerektirir.

- KARINDA GERGİNLİK: Yeterli beslenme sonraları çoğu bebeğin karnı şiştir, normal durumdur. Ancak beslenme aralarında yumuşak olmalıdır. Eger bebeğinizin karnı şiş ve sert, fışkırır kusma, emmede isteksizlik ve gaz- kaka çıkışında anormallik varsa ciddi bağırsak sorununa işaret olabilir, bu durum acil doktor kontrolü gerektirir.

- AŞIRI AĞLAMA: Bütün yeni doğanlar genellikle altta belirgin bir sebep olmadan ağlarlar. Bebeğinizi soyarak her yerini kontrol ettikten sonra (pişik veya parmağa dolanan saça bağlı kangren) eğer bebeğinizi yeterince besleyip, sıcak tutup altını temizlemişseniz en iyi taktik sakin bir ortamda, kaygıdan uzak, kucağınıza almanız ve susana kadar onunla konuşmak, salınmak, şarkı söylemek olacaktır. Alışılmadık acı çeker gibi ve uzun süre sakinleştirilemeyen bir ağlama atağında doktor kontrolü önerilir.

-UYUŞUKLUK- UYKUSUZLUK: Her bebek zamanının büyük çoğunluğunu uyuyarak geçirir. Her bir kaç saatte bir ağlar, beslenir, mutlu görünür veya uyur. Bu döngü tamamen normaldir. Nadiren uyanıksa, beslenmek için kendiliğinden kalkmıyorsa, halsiz ve beslenmeye karşı isteksiz ise doktor kontrolü gerekir.

- SARILIK: Kandaki bilirubin denen maddenin artmasıyla ciltteki sarı görünüme verilen addır. Çoğu normal ve sağlıklı yenidoğanda hayatının 2-4. gününde oluşur ve yeterli beslenme ile (günde 8-12 kez emzirme) genellikle tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden düzelir. Buna fizyolojik sarılık denir. Sarılık yüzde başlar, atılamayan bilurubin kandaki düzeyi arttıkça ayak uçlarına doğru ilerler. Her yenidoğan taburcu olurken sarılık yönünden değerlendirilir, kan grubu – rh durumu, bebeğin doğum yaşı, doğum ağırlığına göre riskler belirlenir. Gereklilik halinde bir kaç damla topuktan alınan kan ile sarılık düzeyi, tedavi gerekliliği ve sonraki kontrol tarihi belirlenir. Sarılık tedavi edilebilir bir durumdur, bilurubin seviyesi çok yüksek ise ve uygun tedavi edilmezse sinir sisteminde ve beyinde kalıcı kernikterus denen duruma yol açabilir. 2 temel tedavi yöntemi vardır. Bunlar fototerapi (evde veya hastanede, bebeğin çıplak şekilde gözleri ışıktan korumak için özel göz maskesi ile kapatılarak belli dalga boyunda ışık altına konulmasıdır, ciddi yan etkisi yoktur, sıvı kaybı olmaması için bebeği yeterli beslenmesi önemlidir) ve kan değişimi. Bebeklerin büyük çoğunluğunda günümüz teknoloji şartlarında fototerapi ile istenen sonuç alınmaktadır. Yoğun fototerapiye rağmen yeterli sonuç alınmadığı durumlarda kan değişim protokolü uygulanır.

Uzm. Dr. Aysu Öztunç Dikerler / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı